Tự điển Tiếng Việt

[TMA]

Theo tui thì bác DQT có bộ lập trình VC & MFC là hay, bác có nhiều đầu tư. Bộ C# thì tui có xem qua thì có vẻ như dịch sách là chủ yếu, thiếu hẳn những ví dụ công phu như ở bộ MFC.

[money4nothing]

Hỏi vu vơ chút : tui đang ngâm cứu cái món C# theo sách của Bác Dương Quang Thiện, thấy trong sách Bác Thiện dịch một số từ khác với đại đa số các từ mà hầu hết dân IT hiện đang sài. ví dụ như : database dịch là "căn cứ dữ liệu" chớ không phải là "cơ sở dữ liệu"...
Có cách nào để dịch các từ ngữ IT cho thống nhất không các Bác ?

Bác Dương Quang Thiện và nhóm biên tập còn giải thích nhiều thuật ngữ khác với kiểu mọi người vẫn biết. Tôi rất phục bác Thiện. Việc bác biên tập sách ra tiếng Việt là thật sự có ích cho việc phát triển CNTT VN.

Thật ra, đọc sách dịch ra tiếng Việt khó chịu nhất là các bác ý cứ giải nghĩa nôm na ra tiếng Việt các thuật ngữ chuyên ngành. Mà tệ hơn, là mỗi bác lại nôm na một kiểu. Tốt nhất là bác cứ vừa đọc tiếng Việt vừa tham chiếu tiếng Anh vậy.

Ở Việt Nam thì khó cái gì có thể thống nhất được nên việc dịch các từ ngữ IT ra tiếng Việt không thống nhất cũng là chuyện đương nhiên thôi bác ạ. Cái lĩnh vực này thì chịu khó thống nhất theo chuẩn Hoa Kỳ đi bác ạ.

[The Old Man]

Hỏi vu vơ chút : tui đang ngâm cứu cái món C# theo sách của Bác Dương Quang Thiện, thấy trong sách Bác Thiện dịch một số từ khác với đại đa số các từ mà hầu hết dân IT hiện đang sài. ví dụ như : database dịch là "căn cứ dữ liệu" chớ không phải là "cơ sở dữ liệu"...
Có cách nào để dịch các từ ngữ IT cho thống nhất không các Bác ?

Vn hay dịch lại từng chử. Thấy có chử BASE thì dịch là CĂN CỨ
Tôi có lần phải tranh cải về cách dịch thuật của người Việt trong một BOX ở diễn đàn khác về chử TURNKEY trong văn kiện thương mải
Thấy có chử KEY trong từ TURNKEY liền dịch là "Chìa khoá trao tay"
Không thể dịch theo từng từ để chuyễn ANH qua VIỆT hay ngược lại VIỆt qua ANH cũng vậy.
Người việt nói : "Anh mấy tuổi?" thì không thể dùng từ "TUỔI" mà dịch ra tiếng Anh với từ "AGE" hay "YEAR"
Ngược lại "How old are you?" thì không thể căn cứ vào chử OLD mà dịch tiếng việt với từ "GIÀ"
Nếu người dịch theo từng chử thì câu "Anh lập gia dình chưa?" hay "Cô có gia đình chưa" hoặc "Nó có vợ chưa?"
Dùng từ "family" cho "gia dình" hay "wife" cho "vợ" thì thằng MỸ lỏ mắt ngẩn tò toe không hiểu là mình nói gì.

Thống nhất cách dùng từng chử cho từng chử thì được, Ví dụ như Hard disk=ổ cứng, Software=phần mềm. Nhưng thống nhất cách dịch thuật ngôn ngử thì chử thống nhất khó mà lấy qui luật nào làm căn bản được.

Vì vậy tôi không vào Box Anh Ngữ cũng là thế.

[Beach_Long]

Vậy có nghĩa là đến nay vẫn không thể có phương cách thống nhất để dịch thuật ngữ IT. Dân IT đọc tài liệu theo kiểu vừa Việt vừa Anh, kiểu như là "hôm nay chúng ta nghiên cứu môn database". Bản thân tui cảm thấy hơi khó chịu.
To Bác TOM : Bác phải hết sức thông cảm vì ở trường người ta dạy tiếng Anh vậy mà. Đến khi đi làm, đụng chạm rồi mới thấy đau khổ mà Bác. Theo em Bác không nên "tẩy chay" Box anh ngữ, Bác chịu khó xem và sửa chữa cách viết, cách dịch tiếng Anh dùm em út mới phải.

[The Old Man]

Vấn đề dùng chử Datbase hay chử CSDL như "hôm nay chúng ta nghiên cứu môn database" hay "hôm nay chúng ta nghiên cứu môn CSDL" không có gì là không được cả.
Có những từ gốc của nó ở nước nào mà nước khác không có tương tự thì cứ việc dùng chử gốc có gì đâu mà phải khó chịu.
Ví dụ ờ MỸ người Mỹ hay VN đều dùng chử "Bánh Xèo" hay "Phở" để gọi món ăn của người VN. Ví dụ I want "banh Xeo" hay Eat PHO không có gì là kỳ cục cả. Tại vì chữ "Beef soup" không diễn tả được "PHỞ" của VN.
Hồi xưa tới giờ một người dùng chử "Ô TÔ" để gọi là xe hơi thì có sao đâu. Bạn dịch chử quần "JEAN" tiếng Việt như thế nào? Thay vì cố gắn dịch khập khiển thì sao lại không dùng chử gốc của nó.
Thế giới đã được kéo lại gần nhau qua kỹ thuật thì cái chuyện dùng ngôn ngử cũa một quốc gia khác đâu còn là chuyện dại sự hay hạ giá trị của ngôn ngử mình.
Chử Sushi, kamikaze, hoặc Dejà Vue , Bye, Bánh xèo, Phở, Pizza , Hotdog đâu còn là chử riêng của một quốc gia nào.

[dly]

Bạn dịch chử quần "JEAN" tiếng Việt như thế nào?

Dịch được nè "Quần Bò"

[The Old Man]

Dịch được nè "Quần Bò"

Có những từ gốc của nó ở nước nào mà nước khác không có tương tự thì cứ việc dùng chử gốc có gì đâu mà phải khó chịu.
Còn dịch dược thì cứ việc dùng nó miễn mọi người đồng ý "quần Bò" (quần của người canh bò) là "quần Jean".
Nhưng nếu có người gọi nó là "quần ngựa" (quần của người cởi ngựa) thì cũng không nên chống đối.

Chử "Áo dài" VN xuất hiện ở Nhật ở ÚC, ở Mỹ, khắp thê giới với chứ "Ao dai" không ai dịch lại thành chử quốc ngữ của họ. Và không ai khó chịu khi nói đến nó vì nó là một cái gì đặc thù của VN chỉ có ở VN như chử Kimono của Nhật, Blue Jean của Mỹ.

[NoZ]

Không lạm bàn về cách dịch hay từ gốc. Riêng chữ database nếu so trong các từ điển Anh Việt đều dịch là "Cơ sở dữ liệu".

Riêng về sách của Dương Quang Thiện, nếu bạn đọc hiểu rằng bác Dương là một trong những bô lão của làng CNTT VN thì cũng nên hiểu rằng bác đã rất lớn lớn tuổi. Việc dịch chữ database thành "data-base" hay "data base" cũng có thể do thời của bác chưa có từ này trong từ điển. Vậy nên bác dịch riêng từng từ giống như bác TOM nói: data = dữ liệu, base = căn cứ (thường dùng trong căn cứ quân sự), ngoài ra base còn có nghĩa là "cơ sở". Có thể hiểu trong hoàn cảnh nào đó, bác Dương đã bị ảnh hưởng và luôn dịch từ base thành "căn cứ".

Các bạn là người đọc sách và am hiểu nhiều, cũng nên hiểu từng hoàn cảnh mà xí xóa. Đừng vì đôi chút khác biệt mà cảm thấy khó chịu. Riêng bản thân tôi, "căn cứ dữ liệu" hay "cơ sở dữ liệu" đều mang nghĩa như nhau (mà đôi khi tôi thấy từ "căn cứ" còn rõ nghĩa hơn từ "cơ sở" vì "căn cứ" hàm nghĩa một nơi chứa đựng và có cấu trúc, trong khi "cơ sở" mang nhiều nghĩa khác nhau (cơ sở có thể mang hàm ý của một nguyên nhân/lý do hay một nền tảng).

Nói gì thì nói, nếu bạn đã chấp nhận đọc sách tiếng Việt thì cũng nên chấp nhận phong cách dịch thuật của mỗi tác giả. Nếu bạn cảm thấy không thể chấp nhận, vậy cứ đọc sách nguyên bản tiếng Anh. Dù sao đi nữa, theo tôi, những tác giả như Dương Quang Thiện có sự cố gắng dịch từ nào đó thành nghĩa tiếng Việt tương đồng cũng chỉ vì cố gắng chuyển đạt đầy đủ thông tin cho bạn. Bạn nên biết Dương Quang Thiện không phải là một dịch giả Anh - Việt theo lối văn chương, mà thật sự là một trong những người tiên phong của nền IT nước mình.

[Beach_Long]

Không lạm bàn về cách dịch hay từ gốc. Riêng chữ database nếu so trong các từ điển Anh Việt đều dịch là "Cơ sở dữ liệu".

Riêng về sách của Dương Quang Thiện, nếu bạn đọc hiểu rằng bác Dương là một trong những bô lão của làng CNTT VN thì cũng nên hiểu rằng bác đã rất lớn lớn tuổi. Việc dịch chữ database thành "data-base" hay "data base" cũng có thể do thời của bác chưa có từ này trong từ điển. Vậy nên bác dịch riêng từng từ giống như bác TOM nói: data = dữ liệu, base = căn cứ (thường dùng trong căn cứ quân sự), ngoài ra base còn có nghĩa là "cơ sở". Có thể hiểu trong hoàn cảnh nào đó, bác Dương đã bị ảnh hưởng và luôn dịch từ base thành "căn cứ".

Các bạn là người đọc sách và am hiểu nhiều, cũng nên hiểu từng hoàn cảnh mà xí xóa. Đừng vì đôi chút khác biệt mà cảm thấy khó chịu. Riêng bản thân tôi, "căn cứ dữ liệu" hay "cơ sở dữ liệu" đều mang nghĩa như nhau (mà đôi khi tôi thấy từ "căn cứ" còn rõ nghĩa hơn từ "cơ sở" vì "căn cứ" hàm nghĩa một nơi chứa đựng và có cấu trúc, trong khi "cơ sở" mang nhiều nghĩa khác nhau (cơ sở có thể mang hàm ý của một nguyên nhân/lý do hay một nền tảng).

Nói gì thì nói, nếu bạn đã chấp nhận đọc sách tiếng Việt thì cũng nên chấp nhận phong cách dịch thuật của mỗi tác giả. Nếu bạn cảm thấy không thể chấp nhận, vậy cứ đọc sách nguyên bản tiếng Anh. Dù sao đi nữa, theo tôi, những tác giả như Dương Quang Thiện có sự cố gắng dịch từ nào đó thành nghĩa tiếng Việt tương đồng cũng chỉ vì cố gắng chuyển đạt đầy đủ thông tin cho bạn. Bạn nên biết Dương Quang Thiện không phải là một dịch giả Anh - Việt theo lối văn chương, mà thật sự là một trong những người tiên phong của nền IT nước mình.

Nhất trí cao.
Bổ sung thêm : tôi cũng là một người thích đọc sách của Bác Thiện.
Hỏi vu vơ : Vì cái sự vừa nói tiếng Việt, vừa lồng tiếng Anh của giới IT nói chung (trong đó có tôi)đã trở thành gần như là thói quen; đến lúc nào thì người ta sẽ dương biểu ngữ phản đối cái chuyện này để gìn giữ sự trong sáng cho tiếng Việt thế các Bác ?

[NoZ]

Khi mình đủ sức dịch sát nghĩa các từ kỹ thuật