Carbon
16-02-2011, 22:37
Sông Kôn là dòng sông huyết mạch của tỉnh Bình Định.
Đi xuôi theo dòng sông Kôn ta sẽ bắt gặp vết tích của người Chăm Pa từ hàng ngàn năm trước, đó là 13 tháp Chăm (tháp chàm) vẫn còn đứng vững giữa trời và hàng chục ngôi tháp trải qua thời gian chỉ còn phế tích.
Biển Ðông sóng vỗ dạt dào
Tháp xưa làm bút ghi tiếng anh hào vào mây xanh
Đi xuôi theo dòng sông Kôn ta cũng sẽ thấy những nét văn hóa của người Bình Định, đó là “bàu đá Cù Lâm, đường quyền An Thái”, là những con thuyền vượt trùng dương.
http://a3.sphotos.ak.fbcdn.net/hphotos-ak-snc6/183241_136437433088815_100001676781742_239892_9796 55_n.jpg
Từ An Khê (Gia Lai) đổ xuống địa phận Bình Định, sông Kôn sẽ đi ngang qua tháp Dương Long – tháp Chàm cao nhất miền Trung với chiều cao tháp chính 39m – được xây dựng từ thế kỉ XII trên một ngọn đồi thuộc huyện Tây Sơn.
http://a6.sphotos.ak.fbcdn.net/hphotos-ak-snc6/184679_136436909755534_100001676781742_239888_6252 166_n.jpg
Người Pháp gọi di tích này là Tour d’ Ivoire (tháp Ngà). Đây là một quần thể ba ngọn tháp dóng thẳng hàng theo trục Bắc – Nam.
http://a1.sphotos.ak.fbcdn.net/hphotos-ak-snc6/180535_136436866422205_100001676781742_239885_7178 888_n.jpg
Tháp hiện đang được trùng tu nên nhiều bức tượng, phù điêu được đặt trên đồng cỏ trước tháp.
http://a4.sphotos.ak.fbcdn.net/hphotos-ak-ash4/183903_136436923088866_100001676781742_239889_7564 737_n.jpg
http://a3.sphotos.ak.fbcdn.net/hphotos-ak-ash4/183747_136436886422203_100001676781742_239886_6016 516_n.jpg
http://a5.sphotos.ak.fbcdn.net/hphotos-ak-ash1/182059_136436899755535_100001676781742_239887_5325 317_n.jpg
Nền gạch dẫn vào tháp.
http://a7.sphotos.ak.fbcdn.net/hphotos-ak-snc6/185759_136436943088864_100001676781742_239890_3241 03_n.jpg
Giếng vuông.
http://a1.sphotos.ak.fbcdn.net/hphotos-ak-snc6/183743_136436966422195_100001676781742_239891_4878 451_n.jpg
Từ tháp Dương Long nhìn sang bên kia sông Kôn sẽ thấy tháp Thủ Thiện, được xây dựng từ thế kỉ XII. Dù chỉ cách một dòng sông nhưng phải đi đường vòng khá xa mới thấy cầu bắt qua sông. Tháp Thủ Thiện được người Pháp gọi là Tour de Bronze (tháp Thau).
http://a4.sphotos.ak.fbcdn.net/hphotos-ak-snc6/184175_136436799755545_100001676781742_239882_6416 038_n.jpg
Tháp Chàm là nơi thờ cúng của người Chăm Pa, hầu hết các tháp đều không có nóc, người Chăm Pa quan niệm như vậy thì linh hồn người chết mới có thể bay về trời. Ngoài ra, khi có giặc ngoại xâm, họ sẽ đốt lửa bên trong để tháp trở thành ống khói báo hiệu cho nhau.
http://a6.sphotos.ak.fbcdn.net/hphotos-ak-snc6/184583_136436813088877_100001676781742_239883_3720 796_n.jpg
Tháp Chàm ở Bình Định thường có hai phần gạch, phần gạch của người Chăm Pa xây dựng từ hàng ngàn năm trước và phần gạch do mới được trùng tu. Hiện vẫn chưa rõ ngày xưa người Chăm Pa dùng chất liệu gì để kết dính gạch.
http://a7.sphotos.ak.fbcdn.net/hphotos-ak-snc6/180819_136436836422208_100001676781742_239884_6048 221_n.jpg
Vững vàng tháp cổ ai xây
Bên kia Thủ Thiện bên này Dương Long
Nước sông trong dò lòng dâu bể
Tiếng anh hùng tạc để nghìn thu
Xa xa cánh én liệng mù
Tiềm long hỏi chốn, vân du đợi ngày
Xuôi theo dòng sông Kôn về phía Đông khoảng 10 km, không thể không ghé ngôi làng Cù Lâm nổi tiếng thuộc xã Nhơn Lộc huyện An Nhơn – làng nghề nấu rượu Bàu Đá.
http://a3.sphotos.ak.fbcdn.net/hphotos-ak-snc6/183465_136436716422220_100001676781742_239878_3082 054_n.jpg
Làng Cù Lâm cũng bình thường như bao vùng nông thôn khác ở nước ta, chỉ khác một điều là nhà bất kì người dân nào trong làng cũng nấu rượu. Họ không bày bán rượu mà chỉ bán rượu cho đại lý, vì vậy ai lặn lội về Cù Lâm để mua rượu nước một thì chỉ có cách vào nhà dân mà xin mua thôi.
http://a2.sphotos.ak.fbcdn.net/hphotos-ak-snc6/182259_136436789755546_100001676781742_239881_2960 083_n.jpg
Một cụ già trong làng đang kể chuyện, cũng là người đã dẫn mình vào nhà xem nơi nấu rượu và bán rượu cho mình.
http://a8.sphotos.ak.fbcdn.net/hphotos-ak-snc6/180595_136436766422215_100001676781742_239880_7994 030_n.jpg
http://a5.sphotos.ak.fbcdn.net/hphotos-ak-ash1/181987_136436749755550_100001676781742_239879_7009 407_n.jpg
Theo ông cụ, cái tên Bàu Đá có nhiều nguồn gốc.
Có tích cho rằng cái tên bắt nguồn từ cái bàu (hồ) nước trong làng mà ở dưới đáy có rất nhiều đá xanh – nơi người dân lấy nước để nấu rượu. Ngày nay bàu đá đã bị bồi lấp, phía trên bàu bây giờ là ruộng lúa, nhưng đào sâu xuống tầm mét rưỡi thì sẽ gặp tầng đá xanh.
Có tích cho rằng cái tên Bàu Đá là do nói lái từ bà Đáu – bà tổ nghề nấu rượu Bàu Đá ở làng Cù Lâm, và cũng có tích cho rằng cái tên là do khi nấu rượu xong thì dưới đáy chum có màu xanh như đá, v.v...
Đi xuôi theo dòng sông Kôn ta sẽ bắt gặp vết tích của người Chăm Pa từ hàng ngàn năm trước, đó là 13 tháp Chăm (tháp chàm) vẫn còn đứng vững giữa trời và hàng chục ngôi tháp trải qua thời gian chỉ còn phế tích.
Biển Ðông sóng vỗ dạt dào
Tháp xưa làm bút ghi tiếng anh hào vào mây xanh
Đi xuôi theo dòng sông Kôn ta cũng sẽ thấy những nét văn hóa của người Bình Định, đó là “bàu đá Cù Lâm, đường quyền An Thái”, là những con thuyền vượt trùng dương.
http://a3.sphotos.ak.fbcdn.net/hphotos-ak-snc6/183241_136437433088815_100001676781742_239892_9796 55_n.jpg
Từ An Khê (Gia Lai) đổ xuống địa phận Bình Định, sông Kôn sẽ đi ngang qua tháp Dương Long – tháp Chàm cao nhất miền Trung với chiều cao tháp chính 39m – được xây dựng từ thế kỉ XII trên một ngọn đồi thuộc huyện Tây Sơn.
http://a6.sphotos.ak.fbcdn.net/hphotos-ak-snc6/184679_136436909755534_100001676781742_239888_6252 166_n.jpg
Người Pháp gọi di tích này là Tour d’ Ivoire (tháp Ngà). Đây là một quần thể ba ngọn tháp dóng thẳng hàng theo trục Bắc – Nam.
http://a1.sphotos.ak.fbcdn.net/hphotos-ak-snc6/180535_136436866422205_100001676781742_239885_7178 888_n.jpg
Tháp hiện đang được trùng tu nên nhiều bức tượng, phù điêu được đặt trên đồng cỏ trước tháp.
http://a4.sphotos.ak.fbcdn.net/hphotos-ak-ash4/183903_136436923088866_100001676781742_239889_7564 737_n.jpg
http://a3.sphotos.ak.fbcdn.net/hphotos-ak-ash4/183747_136436886422203_100001676781742_239886_6016 516_n.jpg
http://a5.sphotos.ak.fbcdn.net/hphotos-ak-ash1/182059_136436899755535_100001676781742_239887_5325 317_n.jpg
Nền gạch dẫn vào tháp.
http://a7.sphotos.ak.fbcdn.net/hphotos-ak-snc6/185759_136436943088864_100001676781742_239890_3241 03_n.jpg
Giếng vuông.
http://a1.sphotos.ak.fbcdn.net/hphotos-ak-snc6/183743_136436966422195_100001676781742_239891_4878 451_n.jpg
Từ tháp Dương Long nhìn sang bên kia sông Kôn sẽ thấy tháp Thủ Thiện, được xây dựng từ thế kỉ XII. Dù chỉ cách một dòng sông nhưng phải đi đường vòng khá xa mới thấy cầu bắt qua sông. Tháp Thủ Thiện được người Pháp gọi là Tour de Bronze (tháp Thau).
http://a4.sphotos.ak.fbcdn.net/hphotos-ak-snc6/184175_136436799755545_100001676781742_239882_6416 038_n.jpg
Tháp Chàm là nơi thờ cúng của người Chăm Pa, hầu hết các tháp đều không có nóc, người Chăm Pa quan niệm như vậy thì linh hồn người chết mới có thể bay về trời. Ngoài ra, khi có giặc ngoại xâm, họ sẽ đốt lửa bên trong để tháp trở thành ống khói báo hiệu cho nhau.
http://a6.sphotos.ak.fbcdn.net/hphotos-ak-snc6/184583_136436813088877_100001676781742_239883_3720 796_n.jpg
Tháp Chàm ở Bình Định thường có hai phần gạch, phần gạch của người Chăm Pa xây dựng từ hàng ngàn năm trước và phần gạch do mới được trùng tu. Hiện vẫn chưa rõ ngày xưa người Chăm Pa dùng chất liệu gì để kết dính gạch.
http://a7.sphotos.ak.fbcdn.net/hphotos-ak-snc6/180819_136436836422208_100001676781742_239884_6048 221_n.jpg
Vững vàng tháp cổ ai xây
Bên kia Thủ Thiện bên này Dương Long
Nước sông trong dò lòng dâu bể
Tiếng anh hùng tạc để nghìn thu
Xa xa cánh én liệng mù
Tiềm long hỏi chốn, vân du đợi ngày
Xuôi theo dòng sông Kôn về phía Đông khoảng 10 km, không thể không ghé ngôi làng Cù Lâm nổi tiếng thuộc xã Nhơn Lộc huyện An Nhơn – làng nghề nấu rượu Bàu Đá.
http://a3.sphotos.ak.fbcdn.net/hphotos-ak-snc6/183465_136436716422220_100001676781742_239878_3082 054_n.jpg
Làng Cù Lâm cũng bình thường như bao vùng nông thôn khác ở nước ta, chỉ khác một điều là nhà bất kì người dân nào trong làng cũng nấu rượu. Họ không bày bán rượu mà chỉ bán rượu cho đại lý, vì vậy ai lặn lội về Cù Lâm để mua rượu nước một thì chỉ có cách vào nhà dân mà xin mua thôi.
http://a2.sphotos.ak.fbcdn.net/hphotos-ak-snc6/182259_136436789755546_100001676781742_239881_2960 083_n.jpg
Một cụ già trong làng đang kể chuyện, cũng là người đã dẫn mình vào nhà xem nơi nấu rượu và bán rượu cho mình.
http://a8.sphotos.ak.fbcdn.net/hphotos-ak-snc6/180595_136436766422215_100001676781742_239880_7994 030_n.jpg
http://a5.sphotos.ak.fbcdn.net/hphotos-ak-ash1/181987_136436749755550_100001676781742_239879_7009 407_n.jpg
Theo ông cụ, cái tên Bàu Đá có nhiều nguồn gốc.
Có tích cho rằng cái tên bắt nguồn từ cái bàu (hồ) nước trong làng mà ở dưới đáy có rất nhiều đá xanh – nơi người dân lấy nước để nấu rượu. Ngày nay bàu đá đã bị bồi lấp, phía trên bàu bây giờ là ruộng lúa, nhưng đào sâu xuống tầm mét rưỡi thì sẽ gặp tầng đá xanh.
Có tích cho rằng cái tên Bàu Đá là do nói lái từ bà Đáu – bà tổ nghề nấu rượu Bàu Đá ở làng Cù Lâm, và cũng có tích cho rằng cái tên là do khi nấu rượu xong thì dưới đáy chum có màu xanh như đá, v.v...