Adblock Vietnam list có thật sự công tâm?

[jcisio]

Bài viết trên TTCN như đã hứa:
http://www.thongtincongnghe.com/article/10585

Cảm ơn bác themes4yahoo đã khơi ra vụ này.

Về cái danh sách mới, tôi quyết định làm, cho dù bác Hùng có gỡ bỏ bkav hay không. Tuy nhiên, danh sách chỉ tốt (hiệu quả, cập nhật) khi có nhiều người dùng, và nhận được đủ phản hồi. Chứ việc chuyển phản hồi thành rule, theo tôi không khó.

Trong này hình như chỉ còn wdtech.net phản đối, nhưng hôm nay lại không thấy bác ấy đâu, từ sau vụ "nghi oan" cho tôi Thêm chút thông tin nữa, là giờ tôi chẳng buồn đối phó với ABP rồi. Ngày trước (đầu tháng 12/2008) thì cả TTCN được chỉ đích danh trong danh sách luôn (ghi rõ domain, xem rác revision cũ là thấy), giờ thì không có, bởi vì TTCN bị chặn bởi rule chung. Nhưng tôi thấy cũng không cần "lách" làm gì, bởi một trang web khi phát triển đến độ nào đó sẽ bị quan tâm, tránh không được (các forum có rank Alexa tâm 200k còn bị để ý mà).

[Có 102]

Adblockplus là một add-on (bổ sung) của Firefox, giúp người dùng chặn những quảng cáo khó chịu. Adblockplus có danh sách riêng để “trị” quảng cáo đặc thù của từng nước. Thế nhưng, bộ lọc của Việt Nam đã chặn luôn cả website www.bkav.com.vn và một số Website không liên quan khác.



Adblockplus là bổ sung phổ biến thứ hai của Firefox, chỉ sau Personas do chính Mozilla Labs phát triển. Khi sử dụng add-on này, gần như tất cả mọi trang web bạn vào sẽ không còn xuất hiện quảng cáo nữa. Việc chặn quảng cáo dựa vào các “luật” và “ngoại lệ” do người dùng thiết lập.

Danh sách các “luật” (gọi là bộ lọc) phổ biến nhất, dùng chung toàn thế giới là EasyList. Tỉ lệ “chặn nhầm” quảng cáo rất thấp, luôn được tác giả giữ dưới 0,1%. Ngoài ra, để đáp ứng nhu cầu riêng biệt của từng nước, hàng chục bộ lọc dành riêng cũng được người dùng tạo ra, như Pháp, Đức, Nga, Hà Lan...

Mặc dù bộ lọc Việt Nam (gọi là adblockplus-vietnam) được tác giả tuyên bố là “danh sách của riêng cá nhân, không phải dành cho cộng đồng” nhưng danh sách này vẫn thuộc 1 trong 8 danh sách quan trọng, phát hành kèm Adblockplus.

Vào đầu tháng 12/2008, sự kiện Bkis cảnh báo lỗ hổng trong phương pháp nhận dạng khuôn mặt đã gây tiếng vang lớn trong báo giới, nhưng đồng thời cũng gặp phải phản ứng của một số người trong giới CNTT. Nhóm tác giả adblockplus-vietnam đã quyết định “BKAV có thể gây hại cho máy tính, cần phải bị chặn”, và kết quả là không những website www.bkav.com.vn bị chặn nội dung, mà người dùng còn không thể vào trực tiếp website này từ trình duyệt.

Mặc dù vấn đề này được thông báo ngay từ đầu tháng 12/2008, nhưng nhóm tác giả vẫn giữ nguyên ý kiến, cho rằng đây là bộ lọc dành cho cá nhân tác giả. Sự việc chỉ bắt đầu được chú ý tới sau khi có thảo luận trên Diễn đàn tin học và Wladimir, tác giả Adblockplus nhận được thông tin. Sau khi tìm hiểu rõ sự việc, và không nhận được phản hồi tích cực từ nhóm tác giả bộ lọc adblockplus-vietnam, Wladimir đã loại bỏ bộ lọc này ra khỏi phiên bản 1.0.2 phát hành trưa nay. Đại diện nhóm tác giả, Phạm Mạnh Hùng, chưa có trả lời trực tiếp với cộng đồng. Tác giả bài viết này cũng đã liên lạc, nhưng không nhận được trả lời.

Một thành viên khác của Diễn đàn tin học cũng đã tạo một bộ lọc mới (Ai vậy ta? Có thiệt vậy hông ?) dựa trên adblockplus-vietnam, với mục tiêu hướng đến một danh sách “công bằng hơn”. Bạn có thể sử dụng bộ lọc này tại http://abp-vn.googlecode.com/ hoặc bấm vào đây (nếu đã có Adblockplus) để cài đặt. Mục tiêu của abp-vn là chỉ chặn quảng cáo, đặc biệt là các quảng cáo gây khó chịu cho người sử dụng.

Hải Nam.

http://www.thongtincongnghe.com/article/10585

-------------------

Mọi người không nên cài cái phiên bản mới 1.0.2 này mà làm gì nếu vẫn còn giận ghét anh Quảng Bom...
Phiên bản cũ thì vẫn còn ờ chỗ đó để mà tải về đấy !

[khucthuydu]

Mặc dù vấn đề này được thông báo ngay từ đầu tháng 12/2008, nhưng nhóm tác giả vẫn giữ nguyên ý kiến, cho rằng đây là bộ lọc dành cho cá nhân tác giả. Sự việc chỉ bắt đầu được chú ý tới sau khi có thảo luận trên Diễn đàn tin học và Wladimir, tác giả Adblockplus nhận được thông tin. Sau khi tìm hiểu rõ sự việc, và không nhận được phản hồi tích cực từ nhóm tác giả bộ lọc adblockplus-vietnam, Wladimir đã loại bỏ bộ lọc này ra khỏi phiên bản 1.0.2 phát hành trưa nay. Đại diện nhóm tác giả, Phạm Mạnh Hùng, chưa có trả lời trực tiếp với cộng đồng. Tác giả bài viết này cũng đã liên lạc, nhưng không nhận được trả lời.

Tuyệt quá, ít nhất thì cũng vậy chứ . Ủng hộ Jcisio dù ko bao giờ chơi FF, nếu dùng Opera quen thấy block ad sướng hơn nhiều kaka.....

[khucthuydu]

Mấy cái ý kiến cuối của mình bị đánh giá là "cá nhân" nên giờ nói cũng ngại. :P. Nhưng mà mình thấy có 1 điều thế này: trước bác NMH khẳng định đó là list cá nhân, nói thế nào cũng không sửa, đại loại "từ giờ mình sẽ ko trả lời chuyện này nữa!", thế mà giờ ABP yêu cầu bỏ mấy cái đó đi, nếu ko sẽ gỡ recommend, thế mà bác ấy bỏ ngay =)), potay, tinh thần cộng đồng của bác ấy kém, mà tinh thần cá nhân cũng kém quá.
Thôi, ko chê bai nữa, vụ việc đến đây có thể coi là hợp lý roài. Tớ ủng hộ Jcisio làm list mới - công bằng hơn, phục vụ users nhiều hơn.

ít ra cũng vậy chứ keke..

[wdtech.net]

Bài viết trên TTCN như đã hứa:
http://www.thongtincongnghe.com/article/10585

Cảm ơn bác themes4yahoo đã khơi ra vụ này.

Về cái danh sách mới, tôi quyết định làm, cho dù bác Hùng có gỡ bỏ bkav hay không. Tuy nhiên, danh sách chỉ tốt (hiệu quả, cập nhật) khi có nhiều người dùng, và nhận được đủ phản hồi. Chứ việc chuyển phản hồi thành rule, theo tôi không khó.

Trong này hình như chỉ còn wdtech.net phản đối, nhưng hôm nay lại không thấy bác ấy đâu, từ sau vụ "nghi oan" cho tôi Thêm chút thông tin nữa, là giờ tôi chẳng buồn đối phó với ABP rồi. Ngày trước (đầu tháng 12/2008) thì cả TTCN được chỉ đích danh trong danh sách luôn (ghi rõ domain, xem rác revision cũ là thấy), giờ thì không có, bởi vì TTCN bị chặn bởi rule chung. Nhưng tôi thấy cũng không cần "lách" làm gì, bởi một trang web khi phát triển đến độ nào đó sẽ bị quan tâm, tránh không được (các forum có rank Alexa tâm 200k còn bị để ý mà).

oài, tôi chẳng phản đối làm gì vì ko dùng, cũng "don't care". Hôm đó chỉ đang theo dõi, sự việc mới vừa bắt đầu thì có người remove 2 cái url đi rồi đổi thành list của mình thấy nó ngứa mắt nên vào chọc ngoáy tí thôi, mai tôi đổi vài dòng code của joomla rồi đổi thành CMS riêng của tôi cho vui (đùa thôi tôi ko đến mức như vậy). Tôi cũng chơi ads (cả adwords và adsense) nên tôi cũng ko thích cái ABP này tí nào(chẳng ủng hộ bố con thằng nào hết ^^!). Cũng biết open để modify nhưng mà như vậy thì ko hay cho lắm vì như vậy sẽ phủ nhận toàn bộ công lao của tác giả. ít ra thì thêm vài dòng vào ví dụ như tham khảo từ ..hoặc modify từ... hoặc phát triển từ.. kế thừa từ.... (với cả cũng ko oan lắm đâu nên đừng kêu oan )(bài viết cuối cùng của tôi ở topic này. Xin đừng reply . Topic cũng nên close được rồi )

[SodepCatTuong]

Lần trước em cái alexa toolbar còn thấy bkav báo virút rồi diệt luôn ( em để auto) làm alexa bar không hiện lên được dù vẫn bật trong view nhé!

[banmai_ty]

“BKAV có thể gây hại cho máy tính, cần phải bị chặn”
Chuẩn không cần chỉnh

[dungsaga]

so sánh 2 cái danh sách này xem sao
http://pastebin.com/pastebin.php?diff=m4308e1ca
Cũng gần giống nhau, cái adblockplus-vietnam có vẻ hay đc update hơn

[oneschi]

Chào mọi người, tôi là loveleeyoungae đây

(Đây là bài viết phản hồi cho chủ đề "Việt Nam List có thật sự công tâm?". Vì topic kia cũng đã lâu và ngay từ đầu đã có nhiều bài thiếu khách quan, đồng thời bài viết này là phản hồi chính thức của tôi, nên tôi mạn phép mở topic riêng. Hoặc không thì xin các mod cho topic được nằm riêng trong 5 ngày rồi hẵng trộn sau :P Cảm ơn.)

Xin lỗi vì đã phản hồi tại đây muộn. Cảm ơn những bạn đã vào đây phản biện thay cho tôi, mặc dù các bạn đó chắc cũng đã nhận thấy những hiểm nguy mà mình phải đối đầu Cũng hơi bất ngờ là có một số anh tài vào đây. Như 2 bạn tin_truc và Clarious thì tôi rất thích vì sự đóng góp cho cộng đồng mã nguồn mở của các bạn. Bác Hải Nam thì hồi xưa tôi đã từng thường xuyên vào trang jsicio4u gì đó của bác. Và cũng một phần vì bác nên tôi mới bắt tay vào vụ Việt hóa Firefox đấy. Còn bây giờ, tôi nghĩ những gì mình sắp nói vẫn sẽ có một số thông tin hữu ích với mọi người, nên cho phép tôi được hầu chuyện "một vài trống canh" vậy.

Một số thuật ngữ:
ABP=Adblock Plus
filters list / subscription=danh sách bộ lọc / bộ lọc trọn gói
author=Wladimir=tác giả / nhà phát triển ABP.
maintainer=người duy trì một danh sách bộ lọc.

Lưu ý: Do đây là tranh luận & phân tích, không phải là CV hay điểm tin, nên bài này cố tình được viết dài. Nếu bạn không có kĩ năng đọc, thì không nên tự hành hạ mình. (Vì giới hạn kí tự của DDTH, nên bài viết đầy đủ bao gồm 2 post).

1. Điều đầu tiên: Mọi chuyện chưa kết thúc như một số bạn đã tự ý kết luận thay cho tác giả của Adblock Plus. Đề nghị những ai cho rằng mình có khả năng đọc hiểu tiếng Anh TỐT, thì làm ơn, vâng, làm ơn vào lại chủ đề ở bên Diễn đàn EasyList (ESL) để xem tác giả nói gì trong comment cuối...

Nguyên văn:

by Wladimir Palant » Mon Apr 20, 2009 6:23 am

I don't consider forking the list a solution. I am still in the process of discussing the matter with loveleeyoungae and I hope that the efforts of the Vietnamese community will not be slit between two lists.

Tạm dịch dở:

by Wladimir Palant » Mon Apr 20, 2009 6:23 am

Tôi không cho rằng việc tạo phiên bản nhánh cho danh sách đó là một giải pháp. Tôi vẫn đang trong quá trình thảo luận vấn đề này với loveleeyoungae và tôi hi vọng rằng những nỗ lực của cộng đồng Việt Nam sẽ không bị đặt trong tình trạng giằng xé giữa hai danh sách.

...Chắc như thế là đã đủ lí do để chúng ta tiếp tục cuộc thảo luận này, phải không?

Còn về việc vừa qua Wladimir tạm thời đưa Việt Nam List (VNL) ra khỏi phần lựa chọn mặc định của ABP 1.0.2, thì phải nói rằng, đúng là đôi khi có những chuyện trùng hợp ngẫu nhiên một cách... trớt quớt:
- Nhìn vào lược sử phiên bản của ABP, các bạn có thể thấy W không bao giờ lên kế hoạch chính xác cho việc cập nhật. Đôi khi chỉ vài tuần, đôi khi lại là vài tháng. Vậy mà thảo luận lần này lại có thể nổ ra đúng dịp tác giả đang cập nhật ABP.
- Không những vậy, các bạn lại "oanh tạc" sát ngày tác giả đang gấp rút cập nhật ABP để chuẩn bị... đi du lịch ^_^.

Tất nhiên là trong tình huống gấp gáp đó, lá thư của tôi bị coi là đến muộn, mặc dù tôi đã gửi trả lời chỉ sau 1 ngày rưỡi. Thậm chí nếu tính từ lúc chủ đề được mở cho đến lúc phát hành 1.0.2 thì chỉ khoảng 3 ngày. Trong khi đó, danh sách kết hợp VNL+ESL (do chính W đóng gói) vốn có chế độ "Expires: 5". Điều này có nghĩa là, cho dù có thay đổi gì trong danh sách, thì cũng phải 5 ngày sau danh sách trên máy người dùng mới được cập nhật, và coi như đó cũng là khoảng thời gian phù hợp cho những người duy trì chỉnh sửa lại danh sách.

Khá trớ trêu, nhưng đơn giản chỉ là thế. Sau đó tác giả đã hẹn sẽ có một "thorough reply" cho lá thư của tôi. Và tất nhiên, danh sách của tôi vẫn đang được để trên trang chủ của ABP. Do đó, mời bạn themes4yahoo kiểm tra lại mọi thứ trước khi khẳng định về bản lĩnh của người khác nhé
http://easylist.adblockplus.org/
http://adblockplus.org/en/subscriptions

2. Ban đầu e rằng tranh cãi trên đây chắc cũng chẳng đi đến đâu nên tôi chỉ nghĩ đơn giản là để mọi chuyện xong xuôi rồi thông báo cho các bạn sau cũng được. Nhưng nghĩ kĩ thì thấy rằng: lỡ khi VNL được giới thiệu lại trong phiên bản kế tiếp của ABP, có thể các bạn lại nháo nhào lên. Và nếu lúc đó các bạn không những phàn nàn về VNL mà "hỏi tội" luôn cả tác giả Wladimir thì làm ảnh hưởng thể diện của người Việt mất(!!!), nên hôm nay tôi quyết định trao đổi với các bạn luôn.

Ở đây có lẽ cũng có nhiều bạn hay theo dõi tìm hiểu thông tin từ các trang nước ngoài... nhưng không rõ có bao nhiêu bạn đã thật sự làm việc hoặc ăn ở, học tập cùng với họ chưa? Điều này có thể gây ngạc nhiên, nhưng nhóm tôi có 5 người thì cả 5 hiện đang học tập và làm việc ở 5 nước khác nhau. Nghe qua bạn bè, và cũng từ kinh nghiệm trong quá trình làm việc với Mozilla, tôi thấy rằng người nước ngoài khá xem nhẹ người Việt Nam. Vì phạm vi giao lưu của tôi cũng hạn chế nên tôi chỉ dám dùng từ "xem nhẹ" chứ chưa dám nói là "coi khinh" nhé.

Khi đề xuất làm phiên bản Firefox chính thức cho Việt Nam, các bạn có biết tôi đã phải chờ câu trả lời của Mozilla trong bao lâu không? 2 THÁNG! Hoặc điển hình như ở sự kiện VNL lần này, hành động của tác giả W cũng cho thấy sự xem nhẹ của ông ta đối với chúng ta. Mặc dù maintainer còn thời gian để trả lời nhưng W vẫn tạm thời ngừng giới thiệu VNL ngay lập tức để tiện việc của mình. Trong khi có lần EasyList gặp vấn đề, 7 ngày sau maintainer mới giải quyết.

Và vâng, sự xem nhẹ đó, một phần bắt nguồn từ những hành động như vừa qua của một số bạn đấy.

3. Thật đáng lo ngại khi một số bạn - những người được coi/tự nhận mình là thành phần tri thức trong xã hội - lại hành xử một cách thiếu chuyên nghiệp như vậy.

Mọi chuyện chưa xong mà đã kết luận cứ như đúng rồi. Khoe khoang là đọc tin ở Tây Tàu này nọ, nhưng có vẻ như không thật sự hiểu nên nhầm lẫn lung tung. Đặc biệt là không bao giờ kiểm tra tin ở nguồn gốc mà cứ nghe qua nghe lại rồi tin theo?! Và kì lạ nhất là không đi vào bản chất vấn đề mà chỉ đi công kích cá nhân (personal vendetta) một cách vô căn cứ?!!!...

a) Bên diễn đàn ESL, bạn Trúc vu oan tôi chặn 7bua.com, trong khi tôi chẳng làm gì trang này cả?! Và bạn quote lại lời của IceDogg mà không để ý rằng câu cuối của anh ta là ám chỉ bạn chứ không phải nói tôi đâu. IceDogg nhắc rằng nên "bám sát vấn đề chứ đừng vội biến nó thành đòn tấn công nhau" - ám chỉ tới việc bạn Trúc chưa gì đã hung hăng đòi ban tôi ra khỏi diễn đàn Ubuntu-VN đấy.

Điều ngạc nhiên nhất là bạn tin_truc, vốn được biết đến như là một Linux boy, theo như bạn nói thì hầu như chẳng dùng Windows, thậm chí là bạn cũng từng nói là gỡ BKAV trên máy bạn bè để cài AVG. Thú vị hơn là bạn cũng chẳng hề dùng bộ lọc VNL. Tất cả có nghĩa là bản thân bạn chẳng hề bị ảnh hưởng gì, vậy mà bạn lại là người công kích tôi kịch liệt nhất??? Thú thật, nếu người công kích là một BKIS-fan thì có lẽ tôi sẽ thấy thoải mái hơn nhiều.

Nhưng có lẽ chính vì không dùng BKAV nên Trúc không biết những phiền toái mà người khác đã gặp, những cảm xúc bực bội, ức chế của họ. Bạn không phải trải qua cảm giác cài lại win khi bị BKAV xóa nhầm tập tin hệ thống. Bạn không phải trải qua những rắc rối khi sửa máy giúp những người dùng BKAV. Hay nói nôm na, bạn chưa từng đau, thì làm sao hiểu được nỗi đau của người khác.

Bạn cũng là người có uy tín trong cộng đồng Ubuntu VN. Có thể là Trúc đã từng đúng nhiều. Nhưng điều đó không có nghĩa là bạn luôn luôn đúng, phải không? Và thay vì tìm những cách thức khôn ngoan hơn để quảng bá Ubuntu, thì thấy bạn lại hay gây hấn với bên người dùng Windows quá. Ngộ nghĩnh hơn, bạn đang tạo dựng một hình ảnh mâu thuẫn: một mặt là gây hấn với bên Windows, một mặt lại thường bênh vực BKAV. Ở đâu thì không rõ, chứ trên DDTH này, thấy cả 2 mặt này có vẻ đều làm ảnh hưởng đến hình ảnh cộng đồng Ubuntu nhiều hơn. Nói đùa chứ, nếu người nào không biết nhìn vào, có khi lại nghĩ bạn là gián điệp nằm vùng của Microsoft mất: cố tình chê bai người dùng Windows để họ ghét cái cộng đồng mà bạn đại diện - cộng đồng Ubuntu

Chẳng nói đâu xa, một người tôi quen định viết một chương trình di chuyển dữ liệu từ Y!360 sang các trang dịch vụ blog khác. Mặc dù có thể viết được bằng cả .NET hoặc Java, thậm chí cho rằng Java còn dễ hơn, nhưng ông anh đó nhất quyết viết .NET vì "ghét bọn Linux ở VN", "bọn đó giỏi thì cho bọn nó tự làm". Lí do là vì ông anh đó đã từng vào DDTH đọc vài bài tranh luận của tin_truc, và cho rằng bạn quá hung hăng, nhiều khi "đuối lí mà vẫn cãi lung tung", "chưa biết đã giỏi hơn ai mà đã làm phách". Trong khi bản thân anh đó cũng có cài và sử dụng Ubuntu cho việc học tập.

Bạn thấy đấy, có lẽ trước khi tôi có thể làm gì ảnh hưởng đến hình ảnh của cộng đồng nguồn mở, thì bạn đã làm điều đó trước rồi!

(Tất nhiên là có thể các bạn sẽ nói rằng, kệ, ko quan tâm, và ông anh này cũng hơi nhảm thiệt, nhưng cớ sao chúng ta lại phải tạo thêm kẻ thù chứ, trong khi cộng đồng mã nguồn mở ở VN vẫn chỉ mới là một nhóm nhỏ, phải không?)

b) Đang tranh cãi gay gắt một vấn đề, đáng nhẽ phải dùng từ ngữ cẩn thận thì có một số bạn lại rất hời hợt về từ ngữ của mình gây ra hiểu lầm. Như ở đây đang dùng từ "chặn" với ý "chặn toàn bộ một trang", vậy mà khi nói về việc tôi "chặn quảng cáo" trên trang TTCN, bác Hải Nam chỉ dùng trống không từ "chặn" khiến mọi người hiểu lầm rằng tôi cũng chặn toàn bộ trang của bác. Nếu không có một số bạn như wdtech phản biện thì chắc đã có nhiều người hiểu lầm trầm trọng về tôi rồi. Nguyên nhân là từ bác, thế mà bác không xin lỗi mà còn tỏ thái độ không hài lòng khi người ta nhắc mình nữa...

Hơi lạ nữa là, không biết bác lại có bất cẩn trong việc dùng từ như ở trên không, mà bác lại nói những điều mà bác không làm. Bác cho biết là đã từng ủng hộ chúng tôi, nhưng tôi tìm trên trang TTCN không thấy bài viết nào về VNL hay về Firefox tiếng Việt chính thức cả. Thậm chí khi bản FF 3.1b3 phát hành, một số trang báo ít ra vẫn còn ghi 1 câu cho biết là đã có phiên bản tiếng Việt, trong khi bài giới thiệu trên TTCN không có một chút đả động nào. Vậy xin lỗi cho tôi mạn phép hỏi, bác đã ủng hộ chúng tôi ở đâu?

Dù sao thì rất cảm ơn bác đã viết trên TTCN một bài mà tôi đánh giá là rất khách quan, trong khi bác không có nhiều thông tin trong tay. Qua sự việc trên cho thấy bác cũng là con người của hành động. Nhưng có lẽ đôi khi vẫn nên dừng lại phán đoán trước khi hành động vội vàng, phải không bác

Cũng hoan nghênh bác là trang TTCN đã nói sự kiện này. Trước khi có VNL, cũng có vài trang web VN giới thiệu ABP, nhưng bộ lọc ESL mặc định thì có làm gì mấy trang VN đâu, nên cũng như không. Chứ chắc sau này chắc chẳng ai dám nói về VNL - khác hẳn với bên nước ngoài, như trang LifeHacker, bị chặn dã man luôn, nhưng họ vẫn có nhiều bài viết về ABP. Lần này, trang bác cũng là trang tin uy tín, được Tuổi Trẻ lấy bài, nên bài viết chắc hẳn là cũng đã được nhiều người đọc. Đối với tôi như vậy là quá tốt, vì cho dù là dùng của tôi hay của bác đi chăng nữa, miễn có thêm nhiều người biết rằng có bộ lọc ABP dành riêng cho VN là được! Nhắc nhỏ thêm là bài viết đó ghi sai tên tôi nhé

c) Việt Nam List thật sự chỉ là một cái tên, cớ gì mà các bạn bắt bẻ? Những trang web hay phần mềm nổi tiếng khác cũng có tên như "Vietkey", "VietBandwidth", "VietSpell", "VNDocr", "vnTranslate", "VietnamWorks.com"... nhưng có ai nói là họ mạo danh không? Và cũng đừng nói là các phần mềm hay trang web đó đơn thuần là vì cộng đồng, vô vụ lợi nhé!!!

Thậm chí, nếu nói quá lên, thì việc tôi đặt tên "Việt Nam" còn chứng tỏ sự yêu nước của mình nữa kìa. Bởi vì những người cực đoan trong cộng đồng hải ngoại rất ghét tên "Việt Nam", bạn cứ qua gặp họ mà xớ rớ nói "Việt Nam muôn năm" đi, để xem chuyện gì xảy ra với bạn.

Thú thật, tôi cũng ngại dùng mấy từ đao to búa lớn như "vì cộng đồng", "vì nhân dân"... lắm. Vâng, tôi chẳng muốn giống như mấy anh CSGT "vì nhân dân" rồi suốt ngày đứng ngoài đường chặn xe lấy tiền của dân đâu

Có lẽ người Việt Nam ta - hay nói phạm vi nhỏ hơn là người dùng - thường hiểu sai khái niệm "vì cộng đồng". Một nhà phát triển viết phần mềm cho cộng đồng, không có nghĩa là bạn có quyền làm cha người ta để mà yêu sách này nọ. Thấy người ta làm không đúng ý mình thì dùng quyền lực của mình ở nơi khác để gây sức ép, như bạn tin_truc hăm he ban tôi ra khỏi Ubuntu-VN vậy.

Và có một điều rất ngộ là các bạn cứ tách biệt "cộng đồng" và "cá nhân", mà sao không nghĩ rằng người ta vẫn có thể dung hòa hai yếu tố này để làm việc tốt hơn? Chẳng có ai sắp chết đói tới nơi mà còn lải nhải vì cộng đồng được cả. Cũng như lời khuyên mà chắc chúng ta đã nghe "Lo cho mình tốt đã thì mới có khả năng lo cho người khác được". Thêm vào đó, việc tôi nói đây là danh sách "cá nhân" thực ra cũng như một lời xin miễn trừ trách nhiệm (disclaimer) vậy: do cá nhân làm nên có thể có sai sót, không thể đảm bảo là tốt tuyệt đối... do đó nếu có gì thì xin đừng vội "bắt tội" vì không thể bảo hành hay đền bù được. Và quả thật, việc chặn adnet.vn và 7giay.com là do sai sót đó. Lúc tôi soạn bộ lọc chặn 2 trang này thì ABP chưa có tính năng như tác giả W nói, tôi cũng không thấy có gì đặc biệt nên bỏ qua luôn.

Các bạn yêu cầu cho hiển thị điều khoản hay thông tin này nọ khi chọn bộ lọc thì tôi cũng đành chịu. Bởi vì bản thân ABP không có phần đó, thì làm sao đây? Chỉ biết trên nơi lưu trữ ABP là Tiện ích Mozilla đã có 2 cái 'Lưu ý Pháp lý' và 'Chính sách Riêng tư'. Rồi trên trang liệt kê các bộ lọc của ABP cũng chẳng có thông tin gì khác, và trên hộp thoại chọn bộ lọc thì có link tới trang chủ của từng bộ lọc. Hết.

Riêng trang dự án của VNL, tôi đã phát hành giấy phép đầy đủ cho mã nguồn và các nội dung rồi. Và tôi thậm chí còn chu đáo tạo một trang tiếng Việt hướng dẫn đơn giản nhanh gọn và một trang tiếng Anh luôn. Trong khi các bạn thử liếc qua các danh sách khác xem, được mấy cái có thông tin rõ ràng như vậy? Thậm chí phần giới thiệu bộ lọc của Ares - người đang duy trì ESL - chỉ có link tới diễn đàn và danh sách.

Tôi đã cố gắng cung cấp thông tin bằng mọi cách rồi, các bạn là những người có hiểu biết thì phải tự tìm hiểu thông tin chứ. Đây không chịu tìm, rồi cứ nhè đầu người khác ra mà đổ lỗi.

Những người được coi/tự nhận mình là thành phần tri thức ưu tú trong xã hội mà còn hành xử như thế, làm sao có thể trách những người khác - chưa dám tự nhận là thành phần tri thức - vẫn cứ u u mê mê?

4. Còn về việc làm của tôi, không biết một số bạn đã thật sự suy nghĩ kĩ trước khi lôi vấn đề đạo đức vào chưa?

a) Riêng với các bạn bên phần mềm mã nguồn mở:
Mặc dù vẫn chỉ là một người dùng Windows bình thường, nhưng tôi đã luôn ủng hộ cộng đồng Ubuntu hay nói rộng hơn là cộng đồng mã nguồn mở của các bạn: giới thiệu Ubuntu Việt Nam trên trang Hỗ Trợ chính thức của Mozilla.com, đề xuất kết hợp cộng đồng Mozilla VN với cộng đồng Ubuntu VN để tránh phân tán lực lượng, dịch tặng manga Ubunchu. Thêm vào đó, tôi vẫn đang cố gắng giới thiệu để Mozilla đưa Ubuntu-VN vào danh sách trên trang "Bắt Đầu" của Firefox tiếng Việt (ai đang dùng Firefox có thể nhấn lên nút "Getting Started" trên Bookmark Bar để vào trang này - đây là một trang mà Mozilla đánh giá là quan trọng trong việc hướng dẫn người dùng Firefox mới).

Có thể các bạn cho rằng đây là những việc nhỏ, nhưng chúng hoàn toàn cho thấy sự ủng hộ của tôi đối với các bạn. Và trong sự kiện VNL, tôi cũng chưa hề gây sự hay xúc phạm gì tới các bạn. Vậy tại sao các bạn lại bất ngờ lăng mạ tôi một cách vô căn cứ như thế nhỉ?

Đôi khi có những kẻ làm hại người khác nhưng vẫn hành xử tốt với người thân, anh em... khiến những người này nhiều khi cũng không nỡ quay lưng với họ. Còn ở đây, trong khi chuyện VNL chưa rõ bản chất, sự ủng hộ của tôi đối với các bạn thì rất rõ ràng, vậy mà lại có bạn sẵn sàng quay lưng để miệt thị người ủng hộ mình? Ai có hiểu đạo lý mà nhìn vào, cho dù chưa biết tôi đúng hay sai như thế nào, bạn nghĩ họ sẽ đánh giá tư cách đạo đức của ai trước? Của tôi, hay của BẠN?

b) Về BKAV, tôi thấy các bạn cũng có thể tự đặt một câu hỏi đơn giản: Bác Nguyễn Tử Quảng có cài và sử dụng BKAV trên máy của bác ấy không?

Còn tôi thì hi vọng rằng, bác ấy đang xài Linux (hay bất kì hệ điều hành nào đó không phải là Windows) để có thể biện minh cho việc mình không dùng BKAV

Các bạn có thật sự suy nghĩ vì sao nhiều người - đặc biệt là cộng đồng IT - càng ngày càng không tin tưởng và không thích BKIS không? Tôi nghĩ chẳng phải vô cớ mà cộng đồng lại tỏ thái độ như vậy với họ. Đa số những người chê bai BKAV đều có thái độ phê phán chừng mực, có lí luận đàng hoàng, đôi khi lại có vẻ hài hước và chỉ một số ít là hơi quá đà... Những người phê phán quá đà ấy, cũng chỉ vì có những kẻ vào bênh vực BKAV đều tỏ thái độ cộc cằn, hỗn xược, hay thậm chí là - xin lỗi - mất dạy (chắc các bạn cũng nhớ vụ có người vào chửi những thành viên trên DDTH này là "1/x mùa" chứ nhỉ?). Vậy, những bạn đang đòi phán xét tôi ở đây, chẳng lẽ các bạn cũng muốn đứng vào hàng ngũ những kẻ du côn đó hay sao?

Một số người lí luận, BKIS bị ghét thì sao họ vẫn sống khỏe và tồn tại? Quả thật, BKIS không quan tâm, vì họ đã có bầu sữa mẹ là các công ty Nhà nước rồi. Nhưng tiền của các công ty ấy, chắc hẳn các bạn cũng biết từ đâu? Từ tiền thuế của nhân dân - tiền mồ hôi công sức lao động vất vả cực nhọc của ông bà, cha mẹ, anh chị... các bạn đấy. Hay nếu các bạn đi làm rồi thì đó là tiền của CHÍNH CÁC BẠN đấy. Gián tiếp dùng tiền thuế của 86 triệu người chỉ để làm béo cho 300 người (!), các bạn nghĩ điều đó là đúng sao?

Một số người khác lại lí luận, cần ủng hộ BKAV vì nó là hàng Việt Nam, vì lòng yêu nước... Ôi chao, yêu nước bằng cách của BKIS sao? Chưa coi đó là hành động phản bội dân tộc, làm hại đất nước là còn may.

Các bạn ơi, yêu nước không có nghĩa là người khác được phép lợi dụng lòng yêu nước đó của bạn. Các bạn còn nhớ sự kiện bầu chọn vịnh Hạ Long chứ? Nếu tôi không lầm thì chính bạn tin_truc cũng phàn nàn là mình bị lừa, và phản đối việc lợi dụng lòng yêu nước này.

Yêu nước cũng không có nghĩa là cái gì của mình cũng tung hô, tự coi mình là nhất thiên hạ. Chắc các bạn cũng biết đó là một biểu hiện khác của sự tự ti? - vì cảm giác mình yếu kém, nên khi làm được một việc thì phải cố tung hê lên để người ta biết tới. Chỉ là "phát hiện lỗ hổng nhận diện khuôn mặt" mà cứ làm như tìm ra định luật vật lí mới. Con ếch ao làng mà nghĩ mình là cá mập đại dương, một lần nữa, càng khiến người ngoài chê cười chúng ta mà thôi. Thật sự tôi thấy không có câu nào đắt hơn một câu nhận xét của họ về BKIS: "Không có lí nào lại có 300 người làm phần mềm này - hoặc nguyên đám chỉ chơi Xếp gạch suốt ngày". (Nguyên văn "No way there are 300 people working on this - or they are playing Tetris all day.")

Và yêu nước gì chứ, khi mà chính BKIS làm bẽ mặt Việt Nam bằng việc vi phạm giấy phép và bản quyền của WinRAR và BSD. Một tác giả thậm chí còn đòi đá đít BKIS kìa! Tôi tạm dịch dở nhé:

Một ngày sau khi nhận được thư của bạn, tôi đã gửi thư cho họ [BKIS] nhưng không nhận được phản hồi nào. Thật đáng xấu hổ khi một phần mềm thương mại được viết bởi sinh viên và giảng viên lại làm lơ vấn đề giấy phép, đặc biệt là giấy phép mã nguồn mở...

Thật tuyệt khi bạn là một người ủng hộ mã nguồn mở, tôi cũng muốn đá đít bọn họ và chờ bạn giúp tôi việc đó đây. Tin tôi đi, với tư cách là người đã bỏ ra RẤT NHIỀU thời giờ để ngồi viết thư viện đó, tôi còn ghét đám người đó hơn cả bạn ghét nữa.

Tóm lại, đó chỉ là một số vấn đề chính mà tôi thấy cần cảnh giác. Còn lại đã có hàng tá topic ở nhiều diễn đàn thảo luận và tranh cãi về BKIS/BKAV rồi, thiết nghĩ tôi không cần nhắc lại nữa.

Tôi chỉ nghĩ gọn là, vấn đề BKIS không chỉ đơn thuần là vấn đề của giới IT, mà sâu xa nó còn phảng phất mùi chính trị nữa. Người hiểu biết thì chắc cũng hiểu, chính trị không đơn giản là vấn đề xa xôi để chúng ta hi vọng có thể làm lơ được, mà nó chính là cốt lõi của nhiều vấn đề. Bàn vậy thì sâu và không được rồi, nên tôi xin phép bỏ qua. Chỉ nói thêm rằng, chắc các bạn đã biết Việt Nam nằm trong "12 quốc gia thù nghịch với Internet" và "10 quốc gia tệ nhất cho blogger". Và không biết có ai đã nghe phong thanh việc BKIS hỗ trợ theo dõi bằng cách nhúng trojan trong BKAV chưa... Mới đây nhất, trên diễn đàn của HanoiLug lại có một topic chi tiết hơn về việc BKAV chứa trojan và dùng một số thuật toán mà bạn Clarious cũng có nhận xét là "rất mờ ám". Không hiểu sao topic đó dừng lại giữa chừng, bạn Clarious có thể nói thêm cho mọi người ở đây không? (Không biết tin này có thú vị đối với bác Hải Nam không nhỉ?)

Với tất cả những điều đó, theo các bạn, như vậy có đủ nghiêm trọng chưa? Có nên chặn để giúp mọi người tránh xa cái trang mờ ám với phần mềm mờ ám ấy không?

c) Bản thân Adblock Plus cũng là một addon gây tranh cãi (controversial). Các bạn có biết khi tôi muốn giới thiệu addon này cho trang "Getting Started", chính Mozilla đã đề nghị gỡ đi không?

Chỉ mới đây thôi, đã xảy ra một vụ rùm beng trong cộng đồng Mozilla. Nguyên nhân là vì tác giả của NoScript (addon phổ biến thứ 3!) đã chèn trang của anh ta vào sổ trắng whitelist của ABP.

Rõ ràng đối với một số người, họ coi quảng cáo là nguồn tài trợ chính của mình. Và nếu nhìn từ quan điểm của họ, và phân tích theo kiểu công kích cá nhân mà một số bạn ở đây đã làm, khi bạn dùng ABP, dù chặn ít hay nhiều, thì bạn cũng chỉ là những kẻ xấu xa, ăn chặn nguồn sống của họ mà thôi.

Hoặc như ở VN, có lẽ nhiều bạn cũng ăn được tiền quảng cáo Adsense của Google. Chắc là không thể giàu được nhờ đó, nhưng cũng đủ tiền ăn vặt chẳng hạn. Và nếu tôi nghĩ rằng, người Việt mình nghèo, hay là mình whitelist Adsense tại Việt Nam đi để giúp cho các bạn đó. Như vậy là tốt hay xấu?

Vậy vấn đề là gì? Nếu một việc ảnh hưởng đến quyền lợi của một số người, nhưng lại có ích cho nhiều người khác thì có thể vẫn nên làm. Cũng giống như với BKAV, tôi chặn thì làm ảnh hưởng đến quyền lợi của 300 người ngồi chơi xếp gạch đó, nhưng có thể có ích cho hàng triệu người khác. Vậy bạn nghĩ xem, việc chặn này là tốt hay xấu?

Đến lúc này, các bạn có còn muốn so sánh tư cách đạo đức của tôi và BKIS không, hỡi những con người công tâm?

Hay một cách đơn giản và thẳng thắn, bây giờ thử mở ra 1 poll về việc "Nên chặn trang BKAV trong VNL?" để cho mọi người bầu chọn và nếu kết quả thế nào thì chúng ta sẽ thực hiện như thế, các bạn có dám đặt cược không?

[oneschi]

5. Có lẽ do thiếu thông tin nên các bạn dễ đánh giá phiến diện. Do đó, cũng xin mời các bạn cùng điểm lại một chút những gì tôi đã làm để xem tôi có thật sự giúp ích cho cộng đồng, có giúp cải thiện thể diện của Việt Nam hay không nhé...

a) Các bạn có biết cái dở lớn nhất của chúng ta là gì không? Tiếng Việt là ngôn ngữ lớn thứ 17 trên thế giới, nếu chỉ thống kê theo số người nói trong phạm vi một quốc gia thì cũng ở hàng 7-8 chứ không thấp đâu. Nhưng hầu như những chương trình lớn đều không có tiếng Việt, hoặc thậm chí là hỗ trợ tiếng Việt cũng không có! Trong khi những ngôn ngữ nhỏ hơn rất nhiều như Thái, Philippin, Indonesia, Hà Lan, Ý, Rumani... thường xuyên có mặt ở khắp nơi.

Ngay cả đến bây giờ là Windows 7 mà Microsoft vẫn chưa hỗ trợ tiếng Việt đầy đủ. Trong khi tiếng Thái, Nhật, Trung, Hàn... dùng những chữ tượng hình rắc rối nhưng lại được hỗ trợ từ thời DOS rồi. Tiếng Việt dường như lọt thỏm và mất tích. Cả một đất nước 86 triệu dân mà không thấy có dấu hiệu gì trên bản đồ CNTT thế giới!

Các bạn ạ, có những thứ có thể không cần thiết, nhưng nó vẫn cần phải có. Ở đây ý nói đến việc có thể chúng ta đã quen dùng phiên bản tiếng Anh hơn, nhưng một điều chắc chắn là vẫn phải có phiên bản tiếng Việt.

Hãy thử hỏi bất kì ai mà bạn quen đang ở nước ngoài xem người bản địa có muốn dùng/thường dùng phần mềm được dịch sang ngôn ngữ của họ không. Nhóm tôi cũng không dám nói là biết nhiều, nhưng chúng tôi thấy ở Nhật, Nga, Rumani, Đức, Mỹ, trong những giáo sư, sinh viên, nhân viên văn phòng, nhân viên CNTT mà chúng tôi gặp, nếu có thể, họ đều dùng phiên bản phần mềm có ngôn ngữ của họ.

Các bạn đừng khinh Nhật nhé. Họ chỉ phát âm tiếng Anh dở thôi, chứ trình độ thì hơi đáng nể đấy. Ngoại trừ một số tình huống, chứ bình thường ra đường mà bạn nói tiếng Anh, họ chẳng thèm nói chuyện với bạn đâu. Đơn giản họ nghĩ rằng, chúng ta qua đất nước của họ thì phải học tiếng của họ.

Chắc các bạn biết ở Vũng Tàu có khu riêng dành cho người Nga chứ? Hồi trước bạn tôi vào nhà sách gặp một lão người Nga, lão ta hỏi bạn tôi (bằng tiếng Anh) rằng có biết nói tiếng Nga không. Thằng bạn tôi nói không. Thế là bạn biết lão nói gì không? "Ở đây có khu người Nga lớn như vậy mà sao chúng mày không học tiếng Nga để nói chuyện với bọn tao?". Bạn thấy láo không?

Chẳng lẽ người Việt Nam bị coi là nhược tiểu đến thế sao??? Có lẽ cũng đúng: ra đường thấy Tây Tàu thì sán tới nói chuyện ra vẻ oai lắm. Tôi còn tận mắt gặp 2 bạn nữ người Việt ngồi trong quán cà phê bày đặt nói chuyện với nhau bằng tiếng Anh nữa kìa. Ôi, sợ chưa?

Câu chuyện ở trên kết thúc khá vui vì thằng bạn tôi cũng là một đứa mạnh miệng. Nó cười khẩy và trả lời "Tụi mày đến đất nước của tao, được nước tao nuôi, chỉ có một nhúm nhỏ ở đây, không học tiếng Việt để nói chuyện với bọn tao mà còn nói vớ vẩn gì vậy?" -> Lão kia nghe xong nhìn nhìn nó, im im rồi lẳng lặng đi luôn

Lão già đó đúng là hợm hĩnh. Nhưng điều đó cũng cho thấy mỗi người đều coi trọng ngôn ngữ, dân tộc, đất nước của mình và muốn người khác cũng tôn trọng như thế.

Làm việc với chúng tôi có em Minh là người Mỹ gốc Việt. Thực chất, tiếng Anh mới là ngôn ngữ được em đó dùng như tiếng mẹ đẻ. Nhưng em ấy vẫn luôn cố gắng đóng góp cho các dự án tiếng Việt bằng mọi khả năng của mình: Minh là một trong 3 bureaucrat (super-admin) đầu tiên và duy nhất hiện nay của Wikipedia tiếng Việt, là người sáng lập Wikitionary tiếng Việt, người phát triển addon AVIM - addon hỗ trợ tiếng Việt được tải nhiều nhất, tham gia nhiều dự án Việt hóa khác nhau... Hay bên OOo và Ubuntu, người đầu tiên khởi động dự án Việt hóa cũng là người Úc gốc Việt khác. Bố mẹ Minh đều là người Việt, trong khi cô kia thậm chí chỉ có tên tiếng Anh thôi (Clytie Siddall). Bạn thấy đấy, tại sao lại có những người - vốn có thể nói là không còn liên hệ gì tại Việt Nam - vẫn thầm lặng đóng góp nhiều như vậy cho tiếng Việt, trong khi ngay tại Việt Nam lại có những người quay lưng với tiếng mẹ đẻ của mình?

Quả thật, nếu chúng ta không tôn trọng cội nguồn của mình, ngôn ngữ mẹ đẻ của mình, thì thử hỏi ai sẽ tôn trọng chúng ta?

b) Và một điều rất đơn giản, nếu như ai cũng dùng và hiểu tốt tiếng Anh thì nước chúng ta đã là nước nói tiếng Anh rồi, chứ không phải là nước Việt Nam nữa.

Bạn dùng tiếng Anh thành thạo, nhưng ông bà, bố mẹ, em út, họ hàng của bạn có khả năng như vậy không?

Bạn có tự hỏi vì sao các tờ báo CNTT Việt Nam, ngoại trừ PCWorld VN còn có phân tích chuyên môn (thực ra cũng là dịch từ PCWorld Mỹ), còn lại đều toàn là các bài thủ thuật hướng dẫn từng bước không? Ngay cả chia sẻ ảnh trong Y!M cũng phải chỉ cặn kẽ ấn vào chỗ nào chỗ nào. Trong khi đó, sau khi tôi cài Y!M tiếng Việt, chị họ tôi có thể tự mò được khá nhiều, không hỏi tôi thường xuyên nữa.

Nên chú ý một đặc điểm tâm lý như thế này: nếu dùng phiên bản tiếng nước ngoài, người ta có thể sẽ e ngại hơn và không dám click này nọ để mò - vốn là những bước cần thiết trong việc làm quen và phát triển kĩ năng máy tính. Hơn nữa, nếu đó là một thuật ngữ tiếng Việt, cho dù ban đầu nghe hơi chối tai như "Hoàn tác", nhưng khi được giải nghĩa rồi, thì người ta sẽ dễ dàng nhớ trong đầu hơn. Đơn giản vì đó là ngôn ngữ mẹ đẻ của họ. Trong khi từ "Undo" của tiếng Anh khá ngắn gọn, nhưng bác tôi cứ thỉnh thoảng vẫn cứ hỏi lại tôi.

Rõ ràng ngôn ngữ vẫn là một rào cản lớn. Bản địa hóa là một việc ban đầu bị xem nhẹ nhưng nay người ta đã thấy được tầm quan trọng của nó. Chiến thắng của Google một phần cũng vì họ là dịch vụ tìm kiếm đầu tiên được bản địa hóa nhiều ngôn ngữ nhất. Hay thậm chí như BKAV cũng từng dễ dụ người dùng vì đó là phần mềm antivirus đầu tiên có giao diện tiếng Việt.

Vậy mà có những kẻ kêu ca là dùng phần mềm tiếng Việt sẽ khiến họ bị ngu đi! Thật nực cười! Có lẽ chỉ cần hỏi ngược người này một câu đơn giản: có thể nói dân ta đã xài phần mềm giao diện tiếng Anh gần chục năm rồi đó, mà sao không thấy có dấu ấn gì lớn trên bản đồ CNTT thế giới vậy?

Rõ ràng, dùng phần mềm giao diện tiếng Anh thì có thể giúp quen một số thuật ngữ, nhưng nếu không có nền tảng căn bản, thì điều đó chẳng thể giúp bạn trở thành người đọc hiểu tốt những bài viết tiếng Anh, viết những bài viết tiếng Anh hay, và nghe nói lưu loát với người nước ngoài được. Tôi đã gặp gần chục người am hiểu CNTT, sử dụng máy tính cả chục năm mà vẫn gọi "Windows" là "guyn-đô", "Plugin" là "pờ-lúc-in", "Frame" là "phờ-ram" rồi đó!

Mà những người tự cho rằng mình xài phần mềm thành thạo, thì sao lại phải lo ngại về giao diện phần mềm nhỉ? Bây giờ hãy đưa tôi Firefox phiên bản tiếng Iran, Irắc thử xem, tôi nghĩ mình vẫn sẽ xài bình thường được thôi. Nói đùa chứ, chắc giờ nhắm mắt tôi xài Firefox cũng được :p

Thật đáng lo ngại, không hiểu vì lẽ gì mà người Việt lại trở nên mất phương hướng như thế. Đã có những câu rất nổi tiếng như "Tôi yêu tiếng nước tôi / Từ khi mới ra đời" hay "Tiếng ta còn, nước ta còn!". Quả thật, nếu chỉ chăm chăm sính ngoại thì chúng ta mất nước lúc nào không hay.

c) Các bạn còn nhớ sự kiện gói ngôn ngữ tiếng Việt của Firefox 2 bị dính malware chứ, bắt đầu từ phát hiện của một thành viên trên trang của bác Hải Nam?

Thời kì đó đã có gần trăm bài báo trên thế giới đưa tin về sự việc này. Và các bạn ạ, bây giờ trên danh sách sổ đen của Mozilla, cái dòng "Vietnamese Language Pack: corrupted files" vẫn đang nằm chình ình trên đó đấy, và sẽ mãi mãi như vậy.

Các bạn có thấy nhục không? Tôi thì thấy đó là điều bẽ mặt nhất cho nền CNTT VN.

Mặc dù đây là sự việc ngoài ý muốn và may mắn là tác giả Thái của gói đó không bị nghi ngờ là người phát tán malware, nhưng nó vẫn tạo ra ấn tượng rất xấu. Và chú ý nhé, mặc dù phiên bản bị nhiễm chỉ là 2.0.0.12, nhưng Mozilla vẫn ghi luôn là "v2.0 for all applications". Những người không đọc đủ thông tin, khi thấy, họ sẽ nghĩ đơn giản là tất cả các gói ngôn ngữ tiếng Việt cho Firefox 2.0 đều bị nhiễm. Coi như nỗ lực sửa lỗi của Thái đã thành công cốc. Và mặc dù các gói cũ không bị nhiễm, nhưng họ vẫn xóa sạch.

Sự kiện đó cũng đã ảnh hưởng nặng nề đến uy tín của Mozilla. Do đó, bây giờ chắc các bạn cũng hiểu vì sao Mozilla đã phải phân vân 2 tháng trước khi cho phép chúng tôi hỗ trợ họ tạo ra một phiên bản Firefox tiếng Việt chính thức và đầy đủ rồi đấy. Trong khi chính họ đã từng kêu gọi việc Việt hóa Firefox từ năm 2004 rồi kia!

===>>> Trên đây là tất cả những lí do khiến tôi quyết định tham gia vào việc Việt hóa Firefox. Vậy một lần nữa, nhờ các bạn đánh giá xem, việc tôi làm là tốt hay là xấu cho Việt Nam (hay nói khiêm tốn hơn là cộng đồng CNTT Việt Nam) vậy?

6. a) Ở đây, một lần nữa lại thấy tư duy nhỏ hẹp của chúng ta.

Jasper Thái là người đã thực hiện việc Việt hóa khá tốt, lại có trình độ IT nữa. Nhưng không hiểu sao bạn đó vẫn chỉ hài lòng ở mức translation, giới thiệu loanh quanh trên các diễn đàn Việt Nam chứ không giúp Mozilla tạo ra phiên bản chính thức

Trong khi đó, nếu làm việc với Mozilla, họ sẽ làm rất nhiều thứ trong đó có việc QA (quality assurance - đảm bảo chất lượng). Do được phát hành cùng phiên bản tiếng Anh chính thức, nên chắc chắn phiên bản tiếng Việt sẽ không thể dính virus được, trừ khi chính phiên bản tiếng Anh cũng bị dính. (Mà với hàng loạt bước kiểm tra của Mozilla thì tôi nghĩ khả năng này chắc chỉ có thể là 0,000000000000000000000000000000000000000000000000 00000000000000000000000000000000000000000001%).

Hay như việc tạo danh sách bộ lọc Việt Nam cho Adblock Plus cũng vậy. Đến lúc làm xong, tôi mới biết là trên UpdateSofts cũng đã có người thực hiện việc này rồi. Và bạn đó thậm chí còn làm đầy đủ và kĩ càng hơn nữa kìa. Nhưng một lần nữa, bạn này cũng chỉ hài lòng ở việc giới thiệu trên diễn đàn.

Tại sao thế? Sao không một ai trực tiếp làm việc với các tác giả chính thức? Để rồi cuối cùng xảy ra một thảm họa lớn như vậy.

b) Có một điều kì lạ là: Không biết bắt nguồn từ đâu, mà đa số các website hiện nay đều có quy định rất tốt là phải "gõ tiếng Việt có dấu". Nhưng hầu như lại chẳng mấy nơi kêu gọi dùng phần mềm có tiếng Việt. Yêu cầu gõ tiếng Việt có dấu xuất hiện ở mọi nơi như thế mà ngôn ngữ teen vẫn tràn lan, thì thử nghĩ xem việc không dùng phần mềm tiếng Việt liệu còn gây những hệ quả nào?

Thực tế, có lẽ một phần của việc các phiên bản tiếng Việt chưa được ủng hộ nhiều cũng là vì chúng không được chăm chút kĩ.

Nên lưu ý rằng, do máy tính phổ biến nên người ta quên rằng tin học cũng là một chuyên ngành với thuật ngữ riêng của nó. Và đã là chuyên ngành thì cũng phải có sự tìm hiểu mới rõ được. Như trong y khoa đấy, nói chung thuật ngữ đã được dịch sang tiếng Việt từ lâu, nhưng giờ bạn quăng quyển sách y cho một người bình thường đọc xem họ hiểu gì không. Cho nên cũng đừng vội chê thuật ngữ tin học tiếng Việt - vốn vẫn còn mới và thậm chí là còn chưa được chuẩn hóa.

Có vẻ như các dịch giả giỏi thì không am hiểu CNTT, những người am hiểu CNTT thì, e hèm, dịch không ổn chăng? Tôi để ý thấy, hầu hết đều kiểu như, một anh IT nào đó, đột nhiên thấy phần mềm này hay, hứng lên dịch. Dịch xong là anh ta nghĩ mình hết việc. Và do chỉ thích dùng giao diện tiếng Anh nên anh ta cũng không sử dụng phiên bản tiếng Việt mà mình đã dịch, do đó cũng có biết mình dịch dở hay sai chỗ nào đâu. Không có QA, không có tự sử dụng... thì bản dịch đó coi như là chết.

Khi làm việc với Mozilla, tôi thấy có một lời khuyên rất hay: Hãy tự ăn thứ thức ăn dành cho chó của chính mình (Nguyên văn: "Eat your own dog food" từ bài viết kinh điển What is the Work of Dogs in this Country?). Khi một nhà phát triển viết ra 1 phần mềm thì anh ta cũng phải tự đặt mình vào tư cách người dùng để sử dụng nó. Chỉ có như thế thì anh ta mới hiểu rõ phần mềm của mình, mới thấy những sai sót, bất tiện của nó. Từ đó anh ta mới có thể biết là mình cần làm gì để cải tiến nó tốt hơn.

Trong khi đó, có vẻ như nhóm bản địa hóa tiếng Việt của các công ty lớn cũng không tự ăn dog food của mình thì phải. Nhìn sơ qua thì thấy Google có cụm từ "Bản đồ" viết sai chính tả thành "Bản đổ" suốt bao nhiêu lâu mà không thấy sửa, "bookmark" thì dịch là "dấu trang", oops. Nhóm bên Microsoft thì có câu chuyện kinh điển là dịch "Post Office" thành "Hậu Văn Phòng".

Còn về phần mình, cùng với kinh nghiệm có được từ quá trình làm fansub tiếng Việt, tôi vẫn luôn thử nghiệm kĩ càng bản dịch của mình. Trên máy tôi đều cài hết các chương trình duyệt web có tiếng Việt như Chrome và IE 8, dùng YM! tiếng Việt và OOo tiếng Việt để rút kinh nghiệm và tự kiểm tra lại bản Firefox tiếng Việt của mình.

c) Và quan trọng nhất, có vẻ như từ trước đến nay, hầu hết mọi người chỉ mới dừng lại ở việc dịch đơn thuần (translation) chứ chưa phải là bản địa hóa (localization).

Trong khi đó, ít nhất là đối với Mozilla, bản địa hóa là cả một quá trình đầy đủ nhằm giúp đem lại trải nghiệm tốt nhất cho người dùng bản địa. Và họ đã giúp chúng tôi hiểu thế nào là làm việc nghiêm túc và trách nhiệm để đem lại lợi ích tốt nhất cho người dùng ở Việt Nam. Không chỉ là Việt hóa giao diện cho Firefox, mà chúng tôi còn giới thiệu các search plugin phù hợp cho người Việt Nam, giới thiệu các trang web hay để tích hợp trong bản Firefox tiếng Việt, cùng với những người khác viết những bài hướng dẫn tiếng Việt trên trang Hỗ Trợ Firefox, Việt hóa các addon (vd như Adblock Plus tiếng Việt)...

Và thay vì khép kín như các nhóm bản địa hóa của Google hay Microsoft - làm bạn không biết gửi phản hồi tới họ bằng cách nào - thì chúng tôi luôn luôn mở (open). Các bạn có thể gửi phản hồi liên hệ trực tiếp với chúng tôi rất dễ dàng để góp ý cho các phiên bản tiếng Việt.

===>>> Thử hỏi các bạn, cách làm việc của tôi như vậy đã đủ ổn chưa? (À, tiện thể, do làm việc với Mozilla nên đôi khi tôi cũng biết một số tin nội bộ hoặc có tin từ rất sớm, không biết bác Hải Nam có hứng thú không? )

d) Các bạn đừng chê Mozilla nhỏ nhé. Như tôi đã nói bên Ubuntu-VN, không phải ngẫu nhiên mà Mozilla được coi là đối trọng của Microsoft hay Google đâu. Trong thời đại hiện nay, trình duyệt web như là một cánh cổng chính quan trọng để giúp người ta tiếp cận thế giới Internet rộng lớn. Chả trách Gmail bị Google dán mác beta suốt bao nhiêu năm, trong khi Google Chrome mới ra 4 tháng đã được cho thành bản chính thức rồi. Firefox chỉ trong 4 năm mà chiếm 20% thị phần của kẻ thống trị suốt hơn chục năm, thì hoàn toàn không phải là chuyện đơn giản đâu.

Quan trọng là, họ cũng chỉ bắt đầu từ một việc nhỏ: làm cho trình duyệt web hợp chuẩn hơn. Từ đó cùng các trình duyệt khác tạo ra cuộc cạnh tranh, khiến Microsoft thấy đủ e ngại để nghĩ tới việc cải tiến các phiên bản IE sau này. Nếu không có lẽ chúng ta vẫn chỉ có các phiên bản 6.0.1, 6.0.2... của một trình duyệt tệ hại đầy lỗi là IE 6, chứ không có IE 7 hay IE 8 đâu nhỉ.

7. Cuối cùng, tôi nghĩ có lẽ mình đã nói hết rồi. Những chỗ tôi nói nhầm thì tôi cũng đã xin lỗi và đính chính. Còn những bạn đã nói sai nghiêm trọng, không biết các bạn có đủ can đảm xin lỗi hay đính chính không?

Dù sao, tôi chẳng muốn thảo luận này trở thành một bãi chiến trường khác. Nếu sau này VNL được giới thiệu lại thì các bạn cũng đừng cay cú, vì tôi cũng chẳng vui gì đâu.

Cũng xin tiết lộ một điều thú vị: Chuyên ngành của tôi chẳng liên quan gì đến CNTT hay dịch thuật cả Nhưng nhìn vào những gì tôi làm, có lẽ không ai dám vội vàng cho rằng tôi đã làm ẩu. Điều này có nghĩa gì? Tôi cũng chỉ muốn cho mọi người tự tin rằng: Họ không cần phải là chuyên gia để có thể làm tốt mọi việc. Mà hãy chỉ đơn giản bắt đầu từ những việc mình yêu thích, cố gắng rồi cũng sẽ đạt kết quả tốt thôi

Hi vọng tự mỗi chúng ta đều luôn cố gắng, bắt đầu từ những việc nhỏ thôi cũng được, giúp nâng tầm vị thế của Việt Nam trong nền CNTT thế giới. Riêng cộng đồng mã nguồn mở thì tôi chỉ muốn nói rằng, hiện tại chúng ta vẫn chỉ là một nhóm nhỏ, thay vì để xảy ra xích mích nhau vì những vấn đề bên ngoài thì hãy tập trung vào mục tiêu chính yếu của chúng ta có phải là hay hơn không Phát triển cộng đồng mã nguồn mở tại Việt Nam, khuyến khích người dùng sử dụng phần mềm nguồn mở càng nhiều càng tốt. Focus. Tập trung nhé.

Tôi cũng xin phép nói thêm rằng, sau một thời gian làm việc với Mozilla, có vẻ như chúng tôi đã tạo dựng lại được lòng tin với họ. Cho nên sắp tới, họ đang có nhiều ý định với thị trường Việt Nam. Giám đốc Phát triển Kinh doanh của Mozilla tại Châu Á đang lên kế hoạch tới Việt Nam và hỏi tôi một số vấn đề, nhưng một mình tôi không thể kham nổi mà hẳn là phải cần thêm sự trợ giúp của người khác rồi.

Vậy, các bạn có muốn hành động để chứng tỏ sự quan tâm của mình tới cộng đồng người dùng Việt Nam không? Nếu có thì xin mời vào topic này nhé. Cảm ơn.

---
Nguyễn Mạnh Hùng

PS: Có ai để ý và hiểu vì sao tôi chỉ chặn bkav.com.vn, mà không chặn bkis.vn không?