Dời Tết Nguyên Đán cùng dịp Tết Tây?

[_River_]

Bổ sung: Tựa đề nên sửa lại là "Dời Tết Nguyên Đán cùng dịp Tết Tây"
Cám ơn Arkain đã góp ý!

Chủ đề này được bàn ì xèo vào Tết 2005 khi báo Thanh Niên cho đăng bài của GS Võ Tòng Xuân. Nay tôi copy lại mời anh em bàn thêm.

Tết "hội nhập", tại sao không?

LTS: Giáo sư Võ Tòng Xuân vừa gửi đến tòa soạn Thanh Niên một "khai bút đầu năm" với một đề nghị mạnh bạo. Xin trân trọng giới thiệu để bạn đọc suy ngẫm sau những ngày vui Tết...

Sáng mùng 2 Tết, bản tin thời sự tổng hợp của Đài Tiếng nói Việt Nam cho biết hàng trăm ngàn công nhân của những công trình trọng điểm nhà nước vẫn làm việc trong ngày Tết, và đã nêu thí dụ điển hình công trình Thủy điện Tuyên Quang - nơi hàng trăm công nhân vẫn làm việc trong những ngày Tết để đạt tiến độ thực hiện công trình phục vụ nhân dân.

Ở An Giang, Công ty XNK thủy sản Afiex liên tục nhận fax của khách hàng nước ngoài đặt mua cá filê. Cũng trong mấy ngày Tết ta này tôi vẫn nhận đều đều 30 - 40 bức điện, thư mỗi ngày, trong đó có hai thư phải trả lời ngay để kịp thời hạn, một thư về dự án Asia Link (Kết nối Á châu) của Trường Đại học Corvenus ở Budapest, và thư kia của ông Hiệu trưởng Đại học Tufts của Mỹ yêu cầu cho biết ngay tôi có thể tham gia hội nghị quốc tế hiệu trưởng một số trường đại học thảo luận chuyên đề vai trò đại học trong phục vụ xã hội hay không. Tôi chắc chắn hàng nghìn người chức trách điều hành các ban ngành trung ương và các doanh nghiệp công và tư cũng đã nhận được những điện thư khẩn của các đối tác từ nước ngoài gửi về cần được trả lời ngay trong lúc chúng ta đang "ăn Tết". Thực vậy, trong khi chúng ta vui Tết bên dưa hành và bánh chưng, bánh tét, bên chén tạc chén thù đến nhức cả đầu thì những đối tác của ta lại đang làm việc bình thường, và các dịp may trong thương trường quốc tế không thể chờ ta ăn Tết xong, mà chúng sẽ lọt vào tay những ai đáp ứng trước. Nhớ lại khoảng thời gian từ 24/12 đến 3/1 dương lịch (DL), trong khi chúng ta vẫn làm việc bình thường thì ở nước ngoài người ta nghỉ Tết Tây (kể cả Nhật Bản), thị trường chứng khoán Tokyo, New York, Luân Đôn... đóng băng, lúc ấy cho dù ta muốn giao thương với họ vẫn không ai làm việc hoặc gửi thông tin gì cho ta. Như vậy trong thời hội nhập kinh tế thế giới, nếu Việt Nam tiếp tục ăn Tết theo âm lịch (ÂL) thì đương nhiên chúng ta hưởng hai lần nghỉ Tết: DL và ÂL, tổng cộng ít nhất 3 tuần lễ nghỉ. Chúng ta biết trên thương trường quốc tế, chỉ hơn thua nhau vài phút là có thể giật lấy hoặc bỏ rơi cơ hội mang về những lợi ích quan trọng. Nếu vì mải mê ăn Tết mà để lỡ cơ hội thì cơ quan sẽ bị thiệt thòi hoặc bỏ lỡ nhiều cơ hội làm giàu.

Hiện nay ăn Tết Việt Nam theo lịch Trung Quốc với nhiều tập quán cổ truyền, có mấy bất lợi sau đây:

1- Mất cơ hội nắm bắt ngay thời cơ kinh doanh, giao thương với nước ngoài.

2- Mất thời giờ của nông dân lo chăm sóc lúa đông-xuân, vụ lúa tiềm năng cao nhất trong năm.

3- Gượng ép thời khóa biểu học tập và thi học kỳ của sinh viên học sinh, làm cho họ mất cả 2 tuần lễ học hành.

4- Dân chúng nhậu nhẹt, bài bạc dưới nhiều hình thức, rất tốn kém tiền của và thời gian học tập, tổn hại sức khỏe và tính mạng.

5- Lãng phí ngày làm việc trong khi quốc tế nghỉ Tết Tây.

Cho đến nay chỉ có Trung Quốc, Hàn Quốc và Việt Nam còn hưởng thụ 3- 4 tuần Tết ÂL và DL gộp lại. Các nước khác ở châu Á đã chuyển ngày nghỉ Tết theo DL từ lâu. Điển hình nhất là Nhật Bản, quốc gia Á châu giàu nhất thế giới. Một trong những lý do chính khiến Nhật Bản trở nên giàu có là nhờ sớm biết giao thương với Âu Mỹ, theo đúng phương pháp và tập quán Âu Mỹ. Vua Minh Trị Thiên Hoàng đã biết tranh thủ kỹ thuật của Tây phương, kể cả quyết định đổi tập quán ăn Tết của Nhật sang ăn Tết theo DL từ năm 1872, 19 năm sau khi hạm đội Mỹ tiến vào hải cảng Edo (bây giờ là Tokyo) năm 1853. Tập quán ăn Tết DL bắt đầu từ ngày 31/12 DL đã được các nước Tây phương áp dụng sớm nhất vào đầu thế kỷ thứ 16 và các thế kỷ tiếp theo (theo Calendopaedia - Bách khoa chuyên lịch, nước Ý áp dụng năm 1522, Đức 1544, Tây Ban Nha và Bồ Đào Nha 1566, Tô Cách Lan 1600, Anh Quốc 1752, Nga 1918, Nam Tư và Rumani 1919). Còn Việt Nam chúng ta đến thời đại này vẫn còn nghỉ Tết theo lịch của Trung Hoa để chuốc lấy những lãng phí đã kể trên đây.

Đã đến lúc chúng ta định nghĩa lại "bản sắc dân tộc" của sự ăn Tết theo lịch Trung Quốc trong bối cảnh nền kinh tế hội nhập thế giới. Dứt khoát chúng ta không nỡ hưởng thụ đến 3 - 4 tuần lễ Tết DL và ÂL gộp lại trong khi các nước đang dành thời giờ đua làm giàu. Và dĩ nhiên chúng ta cũng không muốn để lỡ cơ hội đưa đất nước tiến nhanh đến phồn vinh. Nên thống nhất ăn Tết cùng lúc với các đối tác thương trường của chúng ta, chuyển các tập quán ăn Tết AL sang các ngày DL, và giảm dần ngày nghỉ Tết ÂL quá lê thê. Các thế hệ trước của Việt Nam đã dám bỏ áo dài khăn đóng để mặc áo sơ mi, quần tây và bộ "complê", thế hệ này đang sử dụng DL trong điều hành năm kế hoạch tài chính ngân sách, và đã dám từ bỏ pháo nổ thay vào bằng pháo bông, thì bước vào ngưỡng cửa thế kỷ 21 cũng phải dám thay đổi tập quán ăn Tết ÂL rất tốn kém và phi kinh tế như hiện nay. Chúng tôi tin tưởng vào sự sáng suốt nhận thức của mọi người Việt Nam tiến bộ có quyết tâm chiến thắng trong mặt trận hội nhập kinh tế toàn cầu.

GS Võ Tòng Xuân

Mong mấy bác có phân tích và lời bình xác đáng!

[kyra2008]

vẫn thích tết âm lịch
thích cảm giác 3 ngày tết đường phố vắng và thanh bình đến lạ thường
thích cảm giác sáng mồng 1, thật thanh thản và yên tĩnh
cả năm trời tui chỉ mong tết âm lịch (mong còn hơn mong tết tây nữa)

* chắc pác ấy không được nghỉ tết âm lịch nên muốn tất cả đều giống pác ấy

[tuanhac042]

theo tớ với những người "tích cực" thì dù tết rì thì họ vẫn "tích cực" làm giầu ko kể thời gian, còn những người "tiêu cực" thì cho dù bỏ hẳn ko ăn tết thì họ vẫn abc.. xzy với nhau thôi. dân mình bản chất nông dân, ko thể nói bỏ ăn tết âm lịch mà làm được những điều như ông giáo sư nhiều chữ kia nói đâu.

[Arkain]

Góp ý thêm là Nhật không phải là "đổi các tập quán ăn Tết của Nhật sang ăn Tết Dương Lịch", mà đơn thuần là dời ngày Tết đến ngày 1 tháng Giêng, còn các tập quán của Tết vẫn giữ nguyên. Đây là một trong những chính sách cực kỳ sáng suốt của Minh Trị Thiên Hoàng thời mở cửa hội nhập, hòa chung văn hóa cũ và mới thay vì giữ khư khư lấy các tập tục copy theo anh Tàu mà gọi là của mình.

Đừng quên là các cụ ngoài Hà Nội từ năm Mậu Thân đã bí mật sửa đổi lại lịch để miền Bắc ăn Tết sớm hơn miền Nam một ngày (thỏa hiệp ngưng bắn ngày Tết Âm Lịch, nhưng viện lý do là chúng tôi đã ăn Tết rồi để xua quân tấn công khắp nơi trong khi dân chúng miền Nam đang còn xum vầy với gia đình) mà vẫn giữ được đa số các phong tục cổ truyền cho đến ngày nay. Việc này đã được đưa ra trong một topic về chủ đề vì sao Tết ta khác Tết TQ của bác Co Loa một năm trước đây, đó cũng chứng minh được rằng cho dù dời ngày thì Tết vẫn là Tết.

Nếu bây giờ mà dời lại vào ngày 1 tháng 1 thì cũng chẳng sao, vấn đề là nên cân nhắc xem cái lợi về kinh tế nhiều hơn cái hại bao nhiêu lần, và phải gọi là dời ngày Tết Việt Nam chứ không phải là "Bỏ Nguyên Đán, ăn Tết Tây" để các cụ bảo thủ đừng tưởng lầm là những người cấp tiến muốn vứt hết phong tục cổ truyền ngày Tết.

[Starcraft]

có 1 câu đọc đc ở đâu đó viết lên anh em cùng suy ngẫm, đại ý là: Văn hóa là cái còn lại sau tất cả những gì đã mất cùng thời gian.

[_River_]

Góp ý thêm là Nhật không phải là "đổi các tập quán ăn Tết của Nhật sang ăn Tết Dương Lịch", mà đơn thuần là dời ngày Tết đến ngày 1 tháng Giêng, còn các tập quán của Tết vẫn giữ nguyên. Đây là một trong những chính sách cực kỳ sáng suốt của Minh Trị Thiên Hoàng thời mở cửa hội nhập, hòa chung văn hóa cũ và mới thay vì giữ khư khư lấy các tập tục copy theo anh Tàu mà gọi là của mình.

Đừng quên là các cụ ngoài Hà Nội từ năm Mậu Thân đã bí mật sửa đổi lại lịch để miền Bắc ăn Tết sớm hơn miền Nam một ngày (thỏa hiệp ngưng bắn ngày Tết Âm Lịch, nhưng viện lý do là chúng tôi đã ăn Tết rồi để xua quân tấn công khắp nơi trong khi dân chúng miền Nam đang còn xum vầy với gia đình) mà vẫn giữ được đa số các phong tục cổ truyền cho đến ngày nay. Việc này đã được đưa ra trong một topic về chủ đề vì sao Tết ta khác Tết TQ của bác Co Loa một năm trước đây, đó cũng chứng minh được rằng cho dù dời ngày thì Tết vẫn là Tết.

Nếu bây giờ mà dời lại vào ngày 1 tháng 1 thì cũng chẳng sao, vấn đề là nên cân nhắc xem cái lợi về kinh tế nhiều hơn cái hại bao nhiêu lần, và phải gọi là dời ngày Tết Việt Nam chứ không phải là "Bỏ Nguyên Đán, ăn Tết Tây" để các cụ bảo thủ đừng tưởng lầm là những người cấp tiến muốn vứt hết phong tục cổ truyền ngày Tết.

Tôi đặt tên topic sai ý đồ, cảm ơn bác góp ý. dời ngày Tết Việt Nam chính xác hơn. Ý của ông Võ Tòng Xuân cũng như thế.

Vào năm 2005, hơn 80% người phản hồi trên báo TN đều không ủng hộ, thậm chí có nhiều người còn phê phán rất mạnh. Tuy nhiên, nhiều ý kiến hoàn toàn mang cảm tính chứ không có phân tích, dẫn chứng như bài của ông Võ Tòng Xuân.

[kvt7x]

Không biết ngày 1 tháng 1 DL, hoa đào hoa mai có nở chưa? Không nở thì làm sao ăn tết nhỉ? Với lại cái bầu không khí se lạnh mấy ngày đó cũng chẳng giống Tết tí nào.

[troctroi]

tớ đi vui chơi với bạn bè ngày tết tây, xum họp với gia đình ngày tết ta. nhập 2 cái tết mí nhau thì tớ biết làm sao đây?
theo tớ, dời ngày tết ta chỉ vì lý do kinh tế thì không hay.

[_River_]

Không biết có cách nào làm cho mai, đào nở trong giai đoạn noel đến tết Tây không!

[kuongnp]

Giáo sư gì tớ không biết, chứ xin nói toẹt một câu rằng ngu, đời sống con người cần nhất là cái gì? là cái tinh thần, là cái truyền thống. Vậy mà vì phát triển kinh tế? kinh tế bong bóng đây, . Rốt cuộc con người thời đại nào cũng thế chỉ đến khi thực sự đánh mất bản chất văn hóa của mình rồi thì lúc ấy mới tiếc ngẫn tiếc ngơ rằng mình xuất phát từ đâu? mình mất gốc rồi.